Barczewo, przed wojną Wartembork, nazywane jest Warmińską Wenecją, a to dzięki kilkunastu mostom i kładkom, przerzuconym nad malowniczymi rzekami Pisą i Kiernoz. Prawa miejskie posiada od 1364 roku.

Najsłynniejszym mieszkańcem miasta był urodzony tutaj w 1877 r. Feliks Nowowiejski, wybitny polski kompozytor, twórca m. in. "Legendy Bałtyku", "Hymnu Warmińskiego" i "Roty", pieśni uznawanej za drugi hymn Polski. Na jego cześć miasteczko od września do grudnia 1946 roku nosiło nazwę Nowowiejsk.

W Barczewie obejrzeć można pozostałości zamku z 1364 r. i mury miejskie, kościół franciszkanów z XIV w. z symbolicznymi nagrobkami Batorych, kościół św. Anny z XIV w., gdzie co roku (od roku 2002) odbywają się koncerty Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego, synagogę z XIX w., w której istnieje galeria sztuki, nieczynny obecnie ewangelicki kościół z początków XIX w., budynek nieczynnego browaru z początku XX w. i ratusz z XIX w.

Walory krajobrazowe miasteczka podkreśla staw z promenadą (meta spływów kajakowych Pisą), ławeczkami, stylizowanymi latarniami, za którym wznosi się budynek więzienia. Z Barczewem jest związanych wiele legend, m.in. o korytarzu podziemnym, który miał prowadzić do kościoła na Zamkowej Górze.