Opin: kościół parafialny p.w. Znalezienia Krzyża Świętego

Opin (niem. Open) wieś lokowana w roku 1333 przez wójta warmińskiego Henryka Lutra. Przywilej lokacyjny zatwierdził w roku 1345 biskup Herman z Pragi. W dokumencie tym zapisano, że istniała tu kaplica, w której proboszcz z Ornety odprawiał nabożeństwa. Pod koniec wieku XIV zbudowano kościół, a konsekracji 20 października 1400 roku dokonał biskup Henryk Sorbom. Czterysta lat później świątynia spłonęła, ale w ciągu dwóch lat została odbudowana. W 1830 roku zbudowano wieżę, a w ciągu kilkunastu lat XIX wieku dokonano dalszych przebudowań oraz odnowień, zatracając przy tym gotycki charakter budowli na rzecz form neogotyckich.
Jest to budowla orientowana, typu salowego, murowana z cegły w układzie gotyckim, na podmurówce z kamienia polnego, dawniej otynkowana, obecnie z niego odarta.
Od zachodu znajduje się wieża, obniżona w roku 1950, z łamanym dachem namiotowym, który wieńczy krzyż (dawniej chorągiewka z datą 1644, będąca pamiątką po spalonej drewnianej wieży w roku 1800).
Od strony północnej i południowej wiszą nieczynne zegary. Ze wszystkich stron posiada ona ostrołukowe okna oraz ceglane wnęki. W jednej z nich, otynkowanej, wisi krucyfiks. W 1/3 jej wysokości widnieje też ozdobny fryz arkadowy, pod okapem o charakterze geometrycznym. Od strony zachodniej uskokowy portal ostrołukowy z drewnianymi, wysokimi drzwiami.
Od południa znajduje się kaplica chrzcielna z niewielkimi kwadratowymi oknami oraz dachem pulpitowym.
Od północy otynkowana zakrystia z półokrągłą blendą, w której jest ślad po wiszącym tu kiedyś krucyfiksie.
Na wschodniej prostej ścianie, oprócz wnęk zakończonych ostrołukiem i maleńkiego okna, na środku widoczna wnęka zakończona półkoliście, w której stoi rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
W korpusie kościoła umieszczono naprzemiennie okna i blendy oraz ozdobny, profilowany gzyms.
Kościół posadowiony jest na starym cmentarzu, natknąć się więc można na pojedyncze nagrobki.
Świątyni należy szukać przy bocznej drodze na wschód od Ornety.

Mariola Adela Karpowicz