Lutry: kościół z II poł. XIX wieku

Obecny kościół budowany był w latach 1860-1863, a ponownie konsekrował go biskup Andrzej Thiel 3 czerwca 1893 roku, dodając przy tej okazji drugiego patrona - św. Walentego.
Jest to kościół orientowany, trójnawowy, typu halowego. Wzniesiono go z cegły na kamiennej podmurówce. Od zachodu znajduje się trzykondygnacyjna, o skomplikowanej konstrukcji w dolnej części, ośmiokątna wieża z kruchtą. Po obu stronach znajdują się dwie niższe wieżyczki, zwieńczone, jak i sama wieża, hełmami ostrosłupowymi. Zdobią ją podłużne blendy, zakończone ostrołukiem i trójkątne szczyciki zakończone krzyżami. Portal kruchty wieżowej łączącej się z nawą główną wyodrębniony. W zwieńczeniu schodkowym, nad wejściem ostrołukowym widoczny krzyż. Całość wieży wsparta wysokimi skarpami z dwuspadowym daszkiem oraz ozdobiona w płytkich wnękach fryzem arkadowym. Natomiast po stronie wschodniej znajduje się wyodrębnione z korpusu, podparte przyporami, trójbocznie zamknięte prezbiterium z ostrołukowymi oknami ozdobionymi kamiennymi maswerkami.
Budowlę oplatają dość gęsto rozmieszczone przypory. Niewątpliwą ozdobą świątyni są duże, ostrołukowe, wypełnione kamiennym maswerkiem okna, wyodrębniona zakrystia z ceglanymi wnękami i schodkowym zwieńczeniem oraz szczyt schodkowo-sterczynowy wschodniej ściany.
Do wnętrza, przez zamkniętą kratę, zajrzałam jedynie obiektywem aparatu, a i tak byłam pod wrażeniem jednolitego wystroju wyposażenia. Zarówno ołtarz główny, jak i ambonę wykonano w drewnie w stylu neogotyckim.
Świątynia otoczona jest kamiennym murem z ceglanymi bramami...
Kościół znajduje się przy głównej drodze z Biskupca do Bisztynka. Obok jest duży plac, więc warto zatrzymać się na chwilę, aby przyjrzeć mu się z bliska :)
Mariola Adela Karpowicz

Źródło:
Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne